بسم الله الرحمن الرحیم

چنانکه بر ارباب فضل ودانش وصاحبان درک وبینش واهل علم واطلاع پوشیده ومخفى نیست وهمه ى پژوهشگران وارباب تحقیق مى دانند، در روزگار گذشته وتاریخ صدر اسلام، استعمال کلمه ى (ایران) وایرانى در نزد مسلمانان آنروز مرسوم ومتداول نبوده، وبلکه بر عکس امروز، که (ایرانیان) در سراسر جهان بعنوان ایرانى، شناخته ومعرفى مى شوند، ودر آن روزگار (اعراب) ومسلمانان اولیه از ایرانیان، با عناوین مختلفى چون (فرس، عجم، موالى، خراسانى) والفاظ دیگرى نظیر این کلمات یاد مى کرده اند، واین مطلب، حقیقت مسلم وانکار ناپذیرى است که براى هیچکس قابل تردید نیست.

بهمین دلیل در احادیث وارده ى از معصومین علیه السلام، وکتب فقه، وتاریخ ولغت وسایر کتابها نیز از (ایرانیان) بعنوان ایرانى سخنى به میان نیامده واز آنها بگونه اى دیگر یاد شده است.

بنابراین اگر بخواهیم که آیا در مورد (ایرانیان) از پیامبر بزرگوار اسلام، وجانشینان معصوم آن حضرت، حدیث وروایتى نقل شده است یا خیر، باید به عناوین یاد شده از قبیل فرس، عجم، موالى ونظایر اینها مراجعه کنیم تا واقعیت مطلب آشکار گردد. واینک یکایک آنها را بررسى مى کنیم.

 

فرس

یکى از عناوین بارز ایرانیان که از دوران رسول اکرم صلى الله علیه وآله وتاریخ صدر اسلام تاکنون در نزد مسلمانان شهرت بسزایى داشته واز مهمترین، ومعروفترین عناوین آنروز مردم ایران به شمار مى رفته است، نام (فارس) مى باشد.

براى اثبات این مطلب از منابع موثق حدیث شواهد زیادى در دست داریم که به چند نمونه ى اشاره مى کنیم.

1- مرحوم طبرسى در تفسیر مجمع البیان، ذیل آیه ى شریفه ى: (یا ایها الذین آمنوا من یرتد منکم عن دینه فسوف یاتى الله بقوم یحبهم ویحبونه اذلة على المؤمنین اعزة على الکافرین)؛ (اى کسانى که ایمان آورده اید هر کس از شما از دین خود برگردد خداوند در آینده جمعیتى را مى آورد که آنها را دوست دارد وآنها نیز متقابلا خدا را دوست دارند، ودر برابر مونان خاضع ومتواضع، ودر برابر کافران نیرومندند).(16) چنین روایت کرده است:

هنگامى که از رسول خدا صلى الله علیه وآله درباره ى این آیه سؤال کردند، حضرت دست مبارک خود را بر شانه ى سلمان زد وفرمود: این ویاران او وهموطنان او هستند، سپس فرمود:

(لو کان الدین معلقا بالثریا لتناوله رجال من ابناء فارس)؛ اگر دین ودر روایت دیگرى اگر علم به ستاره ى پروین بسته باشد ودر آسمانها قرار گیرد مردانى از فرزندان فارس آنرا در اختیار خواهند گرفت.(17)

2- در روایت دیگرى که مفسرین ذیل آیه شریفه ى (وان تتولوا یستبدل قوما غیرکم)؛ (واگر شما اى جمعیت عرب به دین وایمان پشت کنید، خداوند مردم دیگرى را بجاى از شما بدل خواهد گرفت).(18) نقل کرده اند، چنین آمده است:

گروهى از یاران رسول خدا صلى الله علیه وآله گفتند: یا رسول الله این مردمى که خداوند آنان را در کتاب خود یاد کرده است چه کسانى هستند؟!

حضرت دست مبارکش را به پاى سلمان که در کنار رسول خدا صلى الله علیه وآله نشسته بود، زد وفرمود: این قبیله اش وهموطنانش هستند سپس فرمود:

قسم بپروردگارى که جان من در قبضه ى قدرت اوست (لو کان الایمان منوطا بالثریا لتناوله رجال من فارس).(19) اگر (ایمان) به ستاره ى پروین آویخته باشد، مردانى از مردم (فارس) آن را در اختیار خواهند گرفت.

3- در روایت کوتاه دیگرى که درباره ى ایرانیان از امیر مؤمنان على علیه السلام نقل شده چنین آمده است:

(قال النبى صلى الله علیه وآله فى (فارس) ضربتوموهم على تنزیله ولا تنقضى الدنیا حتى یضربوکم على تاویله).(20)

ییغمبر اکرم صلى الله علیه وآله درباره ى مردم فارس فرمود: همچنانکه شما (عربها) بخاطر حمایت از دین ونزول آنان را با شمشیر خواهید زد، دنیا منقضى نمى شود، وبآخر نمى رسد، مگر اینکه همین ایرانیان بخاطر تازه شدن اسلام وحمایت از قرآن، وپیاده شدن دستورات آسمانى این کتاب الهى، شما را با شمشیر خواهند زد وبا شما خواهند جنگید.

4- در نامه اى که رسول گرامى اسلام صلى الله علیه وآله در دوران بعثت خود به خسرو پرویز- پادشاه ایران- براى پذیرش اسلام نوشته، وآن را به وسیله ى مردى بنام (عبد الله بن حذافه) براى وى ارسال فرموده، چنین آمده است:

(... من محمد رسول الله الى کسرى عظیم فارس، سلام على من اتبع الهدى وآمن بالله ورسوله وشهد ان لا اله الا الله وحده لاشریک له وان محمدا عبده ورسوله. وادعوک بداعیه الله عز وجل، فانى انا رسول الله الى الناس کافه لانذر من کان حیا ویحق القول على الکافرین، فاسلم تسلم، فان ابیت فان اثم المجوس علیک)

(نامه اى است از محمد رسول خدا بسوى کسرى برزگ زمامدار مردم فارس. سلام خدا بر کسى که از هدایت راهنمایان پیروى نماید وبه خدا وفرستاده ى او ایمان بیاورد وبه یکتائى خداوند واینکه شریکى ندارد واینکه محمد صلى الله علیه وآله بنده ى خدا وفرستاده ى اوست گواهى دهد.

من تو را بسوى خداوند تبارک وتعالى دعوت مى نمایم که فرستاده ى خداوند بسوى تمام مردم مى باشم تا کسانى که روانى پاک ودلى زنده دارند انذار کنم وحجت وبیان خداوند بر کافران ثابت گردد. اسلام بیاور تا سالم بمانى. اگر از پذیرفتن اسلام امتناع ورزى، گناه همه ملت به گردن تو خواهد بود).(21)

در این نامه همانگونه که ملاحظه مى شود پیامبر بزرگوار اسلام از پادشاه ایران به عنوان (بزرگ زمامدار مردم فارس) یاد فرموده است.

5- در حدیثى که در رابطه با پیشگوئیهاى رسول گرامى صلى الله علیه وآله پیرامون آینده ى ایرانیان آن بزرگوار نقل شده وآن حضرت به مسلمانان مژده داده اند که مردم ایران دین اسلام را خواهند پذیرفت وپس از پذیرفتن اسلام وفادارترین مردم نسبت به اسلام خواهند بود ودر راه گسترش آن بیش از هر ملت دیگر اخلاص وصمیمیت نشان خواهند داد، چنین آمده است:

(اعظم الناس نصیبا فى الاسلام اهل فارس).(22)

بهره ونصیب مردم فارس در دین اسلام از همه ى ملتهاى دیگر بیشتر وبزرگتر است).

6- در حدیث مختصر دیگرى که در همین رابطه از آن برزگوار نقل شده ونشان مى دهد که ایرانیان از اسلام بهره بیشترى خواهند گرفت وهیچ ملتى به اندازه ى آنها از منبع روشنى بخش وحى پرتو نخواهند گرفت، چنین آمده است:

(اسعد العجم بالاسلام اهل فارس).(23)

(سعادتمندترین عجمها نسبت به اسلام اهل فارس هستند).

در حدیث دیگر که درباره ى دیندارى ایرانیان، وایمان واعتقاد راسخ آنان نسبت به دین حنیف اسلام از زبان گهربار آن حضرت بازگو شده چنین آمده است:

پیامبر بزرگوار به یکى از یاران نزدیک خود بنام (ابو ایوب) که گویا روى تعصب عربیت، یکى از ایرانیان را به خاطر اینکه زبانش فارسى بود سرزنش مى کرد فرمود:

(یا ابا ایوب لا تعیره بالفارسیه فلو ان الدین معلق بالثریا لنالته ابناء فارس).(24)

-اى ابوایوب! او را به خاطر اینکه زبانش فارسى است سرزنش مکن، چه آنکه اگر دین به ستاره ى (پروین) بسته باشند، فرزندان (فارس) ومردم ایران به آن دست خواهند یافت.

در این روایات چنانکه خوانندگان گرامى ملاحظه نمودند، پیغمبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله، ایرانیان را به عنوان (فارسیان) ومردم فارسى زبان یاد نموده، وبه علاوه، با بیان آن جمله ى معروف وتاریخى خود(25) درباره ى ایرانیان که تا ابدیت همچون ستاره اى روشن وتابنده بر تارک بشریت وتاریخ انسانیت نور افشانى مى کند (ونه تنها موجب فخر ومباهات ایرانیان که مایه سرافرازى همه ى مسلمانان وملتهاى محروم ومستضعف جهان در تمام طول تاریخ وهمه ى قرون واعصار است) از آینده درخشان ملتى که نه تنها زمان بعثت رسول اسلام بلکه تا سالها پس از رحلت نبى گرامى از آئین توحید ویکتاپرستى وبرنامه هاى نجات بخش (قرآن)، ودستورات جامع وجاوید محمدى صلى الله علیه وآله خبرى نداشتند، از تلاشهاى پى گیر ومداومشان کوششهاى بى دریغ وپرثمرشان در پیشبرد دین مبین اسلام، وهمچنین جانبازیها وفداکاریها واز خود گذشتیهاى ایثارگرانه ى آنان در راه به ثمر رساندن اهداف آسمانى قرآن، پیشگوئى نموده است.

بنابراین یکى از عناوین بارز ایرانیان در زمان رسول اکرم کلمه ى (فرس) بوده است. وتردیدى وجود ندارد که اگر در حدیثى، کلمه ى فرس ویا فارس دیده شود، مقصود ایرانیان مى باشند.

نوشته شده در پنج شنبه 91 تیر 29ساعت ساعت 4:55 صبح توسط از ولادت تا ظهور| نظر